Процідзеянне рэцыдыўнай злачыннасці: у Генеральнай пракуратуры прайшла рэспубліканская каардынацыйная нарада па барацьбе са злачыннасцю і карупцыяй

Пад старшынствам Генеральнага пракурора Рэспублікі Беларусь Андрэя Шведа прайшло 25-е пасяджэнне рэспубліканскай каардынацыйнай нарады па барацьбе са злачыннасцю і карупцыяй, на якой:

разгледжаны праблемы процідзеяння рэцыдыўнай злачыннасці і меры, накіраваныя на іх рашэнне;

зацверджаны Комплексны план па барацьбе са злачыннасцю і карупцыяй на 2023–2025 гады;

зацверджана Стратэгія барацьбы з карупцыяй.

У нарадзе прынялі ўдзел Старшыня Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь Валянцін Сукала, Міністр працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь Ірына Касцевіч, Старшыня Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз Рэспублікі Беларусь Аляксей Волкаў, Старшыня Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь Дзмітрый Гара, Міністр унутраных спраў Рэспублікі Беларусь Іван Кубракоў, Міністр па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь Сяргей Налівайка, Старшыня Дзяржаўнага мытнага камітэта Рэспублікі Беларусь Уладзімір Арлоўскі, начальнік Аператыўна-аналітычнага цэнтра пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь Андрэй Паўлючэнка, Міністр юстыцыі Рэспублікі Беларусь Сяргей Хаменка, намеснік Старшыні Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь – дырэктар Дэпартамента фінансавых расследаванняў Ігар Маршалаў і іншыя службовыя асобы.

«Для выканання даручэння Прэзідэнта на пасяджэнні каардынацыйнай нарады мы павінны даць адзнаку стану рэцыдыўнай злачыннасці і мерам, якія прымаюцца па яе процідзеянні», – звярнуўся да прысутных Генеральны пракурор.

Даведачна. За 11 месяцаў 2022 года з 17 455 да 16 140, або на 7,5%, скараціўся лік злачынстваў, учыненых асобамі, маючымі судзімасць.

Гэта характэрна для ўсіх рэгіёнаў краіны, чаму садзейнічаў комплекс мер, рэалізаваных суб'ектамі прафілактыкі правапарушэнняў.

Дадзеная дынаміка захоўваецца на працягненні апошніх гадоў, і ў параўнанні з 2010 годам адзначана зніжэнне такіх злачынстваў болей чым у 2 разы.

Разам з тым за 11 месяцаў 2022 года колькасць цяжкіх і адмыслова цяжкіх злачынстваў, учыненых асобамі, маючымі судзімасць, павялічылася з 1 215 да 1 310, або на 8%.

Андрэй Швед, абапіраючыся на вынікі пракурорскіх праверак, указаў на аспекты прафілактыкі рэцыдыўнай злачыннасці, якія патрабуюць удасканальвання, неаказанне ў шэрагу выпадкаў практычнага ўплыву на негатыўныя тэндэнцыі паўторнага ўчынення злачынстваў.

Сярод такіх праблем кіраўнік нагляднага ведамства адзначыў адсутнасць сістэмнасці і ўсебаковасці ў выхаваўчай і прафілактычнай рабоце з асобамі, якія вызваліліся з месцаў пазбаўлення свабоды, а таксама якія адбываюць пакаранне, не звязанае з пазбаўленнем волі. Указаў на тое, што ўсё яшчэ не выкаранены фармалізм пры ажыццяўленні прафілактычнага ўліку і правядзенні прафілактычнай работы.

«Нельга прызнаць эфектыўным узаемадзеянне тэрытарыяльных органаў унутраных спраў, органаў па працы, занятасці і сацыяльнай абароне і адміністрацый папраўчых устаноў па пытаннях працоўнай і сацыяльнай рэабілітацыі асоб, якія адбылі пакаранне», – сказаў Генеральны пракурор.

Даведачна. У мінулым перыядзе 2022 года амаль 68% асоб, якія ўчынілі злачынства паўторна, не працавалі і не навучаліся.

Кожны трэці з іх зрабіў злачынства ў стане алкагольнага або наркатычнага ап'янення.

Удзельнікі пасяджэння канстатавалі захаванне праблемы працаўладкавання асоб, якія вызваліліся з папраўчых устаноў, а таксама кантролю за працягласцю працоўнай дзейнасці грамадзян прызначанай катэгорыі.

Так, намеснік Генеральнага пракурора Сяргей Хмарук у сваім дакладзе звярнуў увагу на нізкую эфектыўнасць браніравання, якое на практыцы ажыццяўляецца не ў адрасным парадку, а па колькасці асоб, якія вызваляюцца: «Рабочыя месцы на прадпрыемствах браніруюцца без указання канкрэтнай пасады, што ўскладняе выбар вакантных рабочых месцаў і не дапамагае прытрымліванню прынцыпу індывідуалізацыі ў ходзе іх падбору».

Ён адзначыў, што ў цяперашні час не праработана пытанне стымулявання наймальнікаў да прыёму на работу вызваленых з пенітэнцыярных устаноў асоб, рэалізацыі дадатковых гарантый дзяржавы ў вобласці садзейнічання іх занятасці.

Сяргей Хмарук таксама вёў гаворку аб важнасці якаснай работы з грамадзянамі, за якімі вызначаны прэвентыўны нагляд: «Недахопы ў прафілактычнай дзейнасці і незабеспячэнне кантролю за такімі асобамі могуць прывесці да ўчынення імі цяжкіх злачынстваў».

Андрэй Швед патрабаваў прыняць прынцыповыя і канкрэтныя меры для забеспячэння зладжанасці на кожным этапе работы з асуджанай асобай: «У суб'ектаў прафілактыкі правапарушэнняў дастаткова паўнамоцтваў і рэсурсаў для таго, каб навесці парадак у гэтым пытанні».

У ходзе нарады адзначана, што дакладнае выкананне заканадаўства суб'ектамі прафілактыкі ў цесным узаемадзеянні, выключэнне фармалізму ў рабоце будуць садзейнічаць сацыялізацыі асоб з судзімасцю ў грамадстве, недапушчэнню аднаўлення і ўстанаўлення ў іх злачынных і іншых антыграмадскіх сувязей, а таксама ўчынення злачынстваў паўторна.

З дакладам таксама выступіў першы намеснік Міністра ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь – начальнік міліцыі грамадскай бяспекі Юрый Назаранка.

Па выніках абмеркавання Андрэй Швед у сувязі з высокай верагоднасцю ўчынення непрацуючымі грамадзянамі з судзімасцю новых злачынстваў арыентаваў удзельнікаў пасяджэння ў тым ліку на прыняцце рэальных мер па стымуляванні наймальнікаў у працаўладкаванні грамадзян гэтай катэгорыі. Запатрабаваў ад следчых і пракурораў пры ажыццяўленні службовых паўнамоцтваў правяраць паўнату прафілактычнай работы кампетэнтных службаў, якая праводзіцца з прызначанымі асобамі.

Далей удзельнікі каардынацыйнай нарады зацвердзілі Комплексны план па барацьбе са злачыннасцю і карупцыяй на 2023 – 2025 гады, які распрацаваны Генеральнай пракуратурай сумесна з Саветам Міністраў у мэтах выканання Закона Рэспублікі Беларусь «Аб асновах дзейнасці па прафілактыцы правапарушэнняў».

У прыватнасці, у ім замацаваны канкрэтныя арганізацыйныя і прафілактычныя мерапрыемствы, накіраваныя як на процідзеянне злачыннасці ў цэлым, так і асобным відам злачынстваў і карупцыйным правапарушэнням.

На пасяджэнні каардынацыйнай нарады таксама зацверджана Стратэгія барацьбы з карупцыяй (далей – Стратэгія), пры падрыхтоўцы якой вывучаны міжнародны вопыт распрацоўкі і рэалізацыі аналагічных дакументаў, стан і тэндэнцыі карупцыйнай злачыннасці.

Ва ўзаемадзеянні з Навукова-практычным цэнтрам Генеральнай пракуратуры ў ёй вызначаны найбольш паспяховыя сродкі папярэджання карупцыі.

Стратэгія базіруецца на ўзаемнай сацыяльнай адказнасці дзяржавы і грамадства за забеспячэнне нацыянальнай бяспекі ад унутраных і знешніх пагроз карупцыйнага характару, з'яўляецца асновай для падрыхтоўкі дакументаў стратэгічнага планавання, а таксама нарматыўных прававых актаў па пытаннях процідзеяння карупцыі.

Па выніках пасяджэння выпрацаваны комплекс арганізацыйна-практычных мер для ўдасканальвання дзейнасці кожнага зацікаўленага ведамства, абласных і Мінскага гарадскога выканкамаў.

Напрыканцы нарады Генеральны пракурор уручыў медаль «100 год органам пракуратуры Беларусі» асобным членам каардынацыйнай нарады і запрошаным на яе службовым асобам.

Даведачна. Юбілейным медалём «100 год органам пракуратуры Беларусi» ўзнагароджваюцца пракурорскія работнікі і работнікі сістэмы органаў пракуратуры за ўзорнае выкананне службовых абавязкаў; ветэраны органаў пракуратуры; службовыя асобы дзяржаўных органаў Рэспублікі Беларусь і другіх дзяржаў; іншыя асобы, якія ўнеслі значны ўклад ва ўмацаванне законнасці і правапарадку.

Перад мерапрыемствам Андрэй Швед паразмаўляў з прадстаўнікамі СМІ.

Фота: Генеральная пракуратура

Упраўленне ўзаемадзеяння са СМІ
і рэдакцыйнай дзейнасці
Генеральнай пракуратуры